Pion i poziomica

W jednym z poprzednich rozdziałów mówiliśmy o ciężarze ciał, a mianowicie o wyznaczaniu go za pomocą wagi. Łatwo godzimy się z tym, że ciężar jest to pewna siła, wszak jakiś duży ciężar może nas uciskać, zgnieść, złamać nieraz rękę, lub nogę, czyli wywoływać skutki takie same, jak inne siły, ujawniane przez ludzi lub zwierzęta. Ale w jakim kierunku działać może ciężar ciała?

Przypomnijmy tylko sobie, cośmy nieraz już widzieli dookoła siebie. Oto podczas urodzaju owoców drzewa w ogrodzie uginają się pod ciężarem jabłek, gruszek; jakżeż wtedy wyglądają ich gałęzie?  Zwieszają się one ku dołowi, przybierając kierunek taki, jaki widzimy u sznurka, gdy u dołu obciążymy go kawałkiem metalu. Gdy zaś jabłko dojrzeje, a ogonek nie jest w stanie go utrzymać, gdy sznurek jest za słaby. lub został przecięty, to i jabłko i kawałek metalu spadają ku dołowi w tym samym kierunku, w jakim przedtem jedno wyciągało gałązkę, a drugie sznurek.

Otóż ten właśnie kierunek, w którym działa siła ciężaru, (przyciąganie ziemi), nazywamy pionowym. Z poprzedniego widzimy, że najłatwiej go wyznaczyć za pomocą ciężarka, uwiązanego na sznurku. Posługują się nim np. mularze przy stawianiu domów, stolarz przy robieniu mebli itp. Wszak bez użycia pionu ściana mogłaby wypaść pochyła i przez to uległaby zawaleniu się.