Nauka chemii cz. 8
W pierwszym przypadku przez ostygnięcie, w drugim – przez oddalenie rozpuszczającej cieczy albo zmianę warunków rozpuszczalności, chwilowo nabyta ruchliwość cząstek ciała stałego zostaje zmniejszona, powraca ono do swego zwykłego stanu skupienia i jeżeli jest krystaloidem, cząstki jego grupują się prawidłowo około pewnych środków przyciągania, czyli tworzą kryształ. To samo rozumieć należy, gdy kryształy tworzą się podczas przejścia ze stanu gazowego wprost do stanu stałego.
We wszystkich podobnych przypadkach ciała koloidalne wytwarzają bryły nieforemne bez żadnych śladów prawidłowej łupliwości. Z życia codziennego znamy przykład wydzielania się ciała stałego z roztworu w postaci krystalicznej, kiedy rozmaite zawierające w sobie cukier, jako to soki owocowe, likiery itp., pozostawione w nieszczelnie zamkniętych naczyniach, parują. Im parowanie odbywa się wolniej, tym kryształki są większe i bardziej prawidłowo utworzone. Przeciwnie, kiedy wysycha roztwór gumy arabskiej nie widzimy ani śladów krystalizacji, gdyż ciało to jest typowym koloidem.
Każdy krystaloid ma określoną postać swoich kryształów. Sol kuchenna, przyjmując postać krystaliczną, wytwarza zawsze prawidłowe sześciany, spat wapienny krystalizuje się w romboedrach, saletra – w słupach sześciobocznych.