Klasyfikacja nauk i socjologia cz. 18

Nauka o zasobie materialnym, jego wytwarzaniu i spożyciu, nosi nazwę ekonomiki (ekonomii politycznej lub też ekonomii społecznej). Nauki o zasobie duchowym, w całości systematycznie wykładanej, nie mamy dotąd. Utworzenie jednak takiej nauki byłoby bardzo korzystne dla dokładniejszego ocenienia rozwoju społecznego. Zasób duchowy bowiem stanowi właściwie to, co nazywamy kulturą, czyli też cywilizacją. Comte i Littre uznawali potrzebę tej nauki, a Comte objął był ją pod nazwą nauki o moralności (La Morale), chociaż mniemał, iż najeżałaby się jej właściwiej nazwa antropologii, przy tym dawał jej charakter abstrakcyjny. Zdaniem moim – najodpowiedniejsza dla tej nauki o zasobie duchowym byłaby nazwa ideologii, której to nazwy już używał Trący, i która to nazwa w ostatnich czasach stała sie dość pospolitą.

Najbogatszą skarbnicą dla badacza socjologia jest niewątpliwie his tor ja, obejmująca wszystkie objawy życia ludzkiego. Henryk Saint-Simon, który pierwszy podał myśl utworzenia całokształtu nauki społecznej, opierał ją prawie wyłącznie na badaniach historycznych, a i socjologia Augusta Comtek jest przeważnie uogólnieniem historii czyli tak zwaną historiozofią. Zwracając uwago na najważniejsze strony życia ludzkiego, możemy wyróżnić w historii jej specjalne gałęzie: etniczną (formowanie sie ustrojów społecznych i walki ras), ekonomiczną, kulturalną i polityczną.