Związek chloru z wodorem cz. 4
Chlorowodór jest gazem nieco cięższym od powietrza – jeżeli c. wł. tego ostatniego weźmiemy za jednostkę, to c. wł. chlorowodoru wyrazi się przez liczbę 1,2696; od wodoru zaś jest on cięższy 18,23 raza. Jest on związkiem bardzo trwałym, gdyż rozkłada się na swoje pierwiastki dopiero w temp. powyżej 1000 stopnia. Barwy nie posiada, zapach ma ostry i przenikliwy, smak nadzwyczajnie kwaśny. W temp. 10 stopnia C. skrapla się pod ciśnieniem 40 atm. na ciecz ruchliwą, krzepnącą dopiero w – 111,1 stopniach. Woda obficie rozpuszcza chlorowodór: w 15 stopniach C. i pod ciśnieniem zwyczajnym i objętość wody rozpuszcza 450 obj. tego gazu, przy czym następuje silne podwyższenie temperatury płynu. Roztwór taki ma c. wł. 1,21 i zawiera 43 chlorowodoru na wagę. Ogrzewany, traci część gazu, lecz około – 110 stopni C. wrze i przechodzi jako roztwór słabszy, zawierający 20,24% chlorowodoru. Rozpuszczalność chlorowodoru gazowego w wodzie jest tak znaczna, że do naczyń napełnionych tym gazem i dnem do góry wstawionych do wody, ta ostatnia wpada jak do próżni. Roztwór chlorowodoru w wodzie ma zapach smak i działanie gazu – jest on znany pod nazwą kwasu solnego. Zobaczymy później, że podczas otrzymywania fabrycznego sody pewną metodą przypadkowo tworzą się znaczne ilości kwasu solnego i dlatego ciało to należy do najtańszych i najczęściej używanych przetworów chemicznych.